ปูม้า

สัตว์น้ำเศรษฐกิจเลือดสีฟ้าใสวงศ์เดียวกัน คล้ายคลึงกันจนแยกแยะแทบไม่ออก ปูม้ากระดองสีเขียวถึงน้ำเงินจุดขาวประทั่วไปอาศัยอยู่ในทะเล ปูทะเลกระดองสีเขียวเข้มถึงน้ำตาลเกือบดำเรียบเป็นมันนูนเล็กน้อยอาศัยตามหาดโคลนที่เป็นป่าชายเลน  ปูม้าพบทั่วไปบริเวณชายฝั่งทะเลอ่าวไทยและอันดามัน ในระดับน้ำลึกไม่เกิน 40 เมตร พบมากบรอเวณที่ลึก 7-30 เมตรบริเวณพื้นท้องทะเล ว่ายน้ำเร็วออกหากินกลางคืน กินพืชและสัตว์ทะเลเป็นอาหาร กลางวันฝังตัวตามพื้นทราย โผล่ตาและหนวดไว้จับเหยื่อและหลบหลีกศัตรู

ปูม้ามีลักษณะกายภาพแบ่งเป็นสามส่วนคือ หัว อก และท้อง หัวและอกจะอยู่ติดกัน มีกระดองหุ้มตอนบน กระดองกว้าง ขอบหน้าระหว่างนัยน์ตาสองข้างมีหนวดสองคู่ ระหว่างขอบตามีสี่หยัก ข้างกระดองเป็นรอยหยักคล้ายฟันเลื่อยมีหนามแหลมข้างละเก้าอัน ขา 5 คู่ คู่แรกเป็นก้ามขนาดใหญ่ใช้ป้องกันตัวและจับอาหาร ขาคู่ที่ 2, 3, 4 มีขนาดเล็กปลายแหลมใช้เดิน ขาคู่สุดท้ายตอนปลายคล้ายใบพายใช้ว่ายน้ำ ปูม้าตัวผู้จับปิ้งสามเหลี่ยมหกปล้อง ลำตัวสีฟ้าอ่อนจุดขาวที่กระดอง พื้นท้องสีขาว ก้ามและขาสีฟ้า ก้ามยาวกว่าตัวเมีย ตัวเมียจับปิ้งแผ่กว้าง ช่องแรกเรียวแคบเล็ก ปล้องสองสามมีสันคมพาด ปล้องสาม สี่ และห้าเชื่อมติดกัน ปล้องหกยาวกว่ากว้าง ขอบข้างขนละเอียด ลำตัวสีน้ำตาลอ่อน กระดองสีน้ำตาลอ่อนมีตุ่มขรุขระ ไม่มีจุดขาว ปลายขาสีม่วงแดง

ปูม้าเริ่มผสมพันธุ์อายุประมาณ 3 เดือน ตัวผู้จะลอกคราบก่อน 7-10 วัน กระดองสมบูรณ์เต็มที่จะหาปูตัวเมียโตเต็มวัยเกาะหลังด้วยขาเดินคู่ที่สองถึงสี่ พยุงไว้ 3-4 วันจนตัวเมียลอกคราบ ตัวผู้จะปล่อยน้ำเชื้อไว้ในถุงเก็บน้ำเชื้อของตัวเมีย 3-4 เดือนรอเวลาผสมกับไข่ การผสมพันธุ์ใช้เวลา 12-15 ชั่วโมง หลังผสมพันธุ์ตัวผู้จะเกาะหลังตัวเมียอีก 1-2 วัน จนตัวเมียกระดองแข็ง 20-30 วันไข่จะเลื่อนมาจามท่อนำไข่ เพื่อผสมกับน้ำเชื้อแล้วไปเก็บไว้ที่หน้าท้อง ไข่ผสมแล้วจะโตจนล้นจับปิ้ง เปลี่ยนจากสีเหลืองอ่อนเป็นเหลืองเข้ม น้ำตาลอ่อน และน้ำตาลเข้มตามลำดับ 10-15 วันไข่แก่เต็มที่มองเห็นลูกตาดำเป็นจุด ฟักเป็นตัว 1-2 วัน ปูม้าวางไข่ตลอดปี ปูตัวหนึ่งมีไข่ 120,000-2,300,000 ฟอง

ปัจจุบันปูม้าลดลงจำนวนมากขณะที่มาตรการควบคุมปริมาณมีน้อย จำเป็นต้องอนุรักษ์อย่างธนาคารปูม้า โดยชาวประมงบ้านในไร่ อำเภอท้ายเหมือง จังหวัดพังงา จะฝากปูม้าไข่ในกระชังสี่เหลี่ยมบริเวณป่าชายเลนริมทะเล น้ำสะอาดไหลเวียน แม่ปูม้าจะวางไข่ตามธรรมชาติ วางไข่หมดแล้วจึงจะจำหน่าย รายได้ฝากเข้าธนาคารปูต่อไป ปัจจุบันมีชาวประมงร่วมโครงการหลายสิบราย

สัตว์มีพิษ	ไวรัสอีโบลา	เอเลี่ยนสปีชี่ส์
กำเนิดจักรวาล	กำเนิดดวงอาทิตย์	ระบบสุริยะจักรวาล
ปริศนาของจักรวาล	การเดินทางข้ามกาลเวลา	สสารและปฏิสสาร
สิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร	บิ๊กแบงคืออะไร	สัตว์ใกล้สูญพันธุ์
สัตว์น้ำแปลก	ปลาแองเกลอร์	สัตว์ดูดเลือด
อันดับงูสวยงาม	อนาคอนด้า	ตัวอ่อนปลาฉลาม
เห็ดมีพิษ	ภัยของยาไอซ์	คลื่นยักษ์สึนามิ
กัญชาปลอดภัย	ไวรัสอีโบลา	ปรสิตที่น่ากลัว
สาเหตุสึนามิ	ทำไมผมร่วง	สงครามซีเรีย
ทำลายหลุมดำ	โลกของเรา	กระแสน้ำทะเล
วิธีทำลายเอกภพ	กลไกวิวัฒนาการ	ระบบภูมิคุ้มกัน

บทความแนะนำ