เริ่มแรก เราจะกำหนดสีให้แต่ละหน้าที่ เติมสีให้เซลล์ต่างๆ สีตรงกลางแสดงถึงหน้าที่หลักของเซลล์ ส่วนสีรอบๆคือหน้าที่รองลงมา ระบบภูมิคุ้มกันโดยรวมจะมีหน้าตาประมาณนี้... และความสัมพันธ์เช่นนี้ เป็นความวุ่นวายที่สุดยอดจริงๆเลยใช่ไหม? เราจะพูดถึงเพียงเซลล์พวกนี้ เกิดอะไรขึ้นเมื่อมีอาการติดเชื้อ วันที่สวยงามวันนึง อยู่ดีๆตะปูเก่าก็ปรากฏขึ้น แล้วคุณก็ดันไปโดนมันทิ่มเข้าให้ แนวป้องกันแรกของระบบภูมิคุ้มกันคุณคือผิวหนัง แบคทีเรียโดยรอบฉวยโอกาสเข้าไปในแผลของคุณ พวกมันขยายจำนวนขึ้น 2 เท่าตัวทุกๆ 20 นาทีโดยใช้สารอาหารในร่างกาย ตอนแรก มันยังน้อยเกินไปกว่าที่เราจะรู้ แต่เมื่อมันมีจำนวนมากจนถึงจุดๆหนึ่ง มันพวกมันเริ่มเปลี่ยนพฤติกรรมมาทำร้ายร่างกายเราโดยเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมรอบตัว ระบบภูมิคุ้มกันต้องหยุดมันโดยเร็วที่สุด ในลำดับแรก เซลล์ยามหรือที่รู้จักในชื่อมาโครฟาจ พวกมันเป็นเซลล์ขนาดใหญ่ ทำหน้าที่ปกป้องทุกๆขอบเขตของร่างกาย โดยส่วนใหญ่แล้ว พวกมันเพียงอย่างเดียวก็สามารถจัดการการโจมตีได้ เพราะแต่ละตัวสามารถกินผู้บุกรุกได้มากถึง 100 ตัว มันกินผู้บุกรุกทั้งตัว จับพวกมันไว้ในเยื่อหุ้มเซลล์
หลังจากนั้นเอ็นไซม์จะทำหน้าที่จัดการเหล่าผู้บุกรุก นอกจากนั้น เซลล์ยามยังสามารถสั่งให้หลอดเลือดปล่อยน้ำเข้าสู่ สนามรบ เพื่อให้มันต่อสู้ได้ง่ายขึ้น ที่แผลของคุณบวมก็เพราะเหตุผลนี้ เมื่อมาโครฟาจต่อสู้นานเกินไป พวกมันจะเรียกกองหนุนโดยการปล่อยโปรตีนที่ทำหน้าที่เหมือนม้าเร็ว บอกถึงตำแหน่งและความเร่งด่วน นิวโทรฟิลจะออกจากงานลาดตะเวนปกติในเลือด และเข้าสู่สนามรบ พวกมันบ้าระห่ำขนาดที่ฆ่าเซลล์ดีของเราไปด้วย นอกจากนั้น มันยังสร้างแนวป้องกันที่จับและฆ่าแบคทีเรีย พวกมันอันตรายมาก เมื่อผ่านไป 5 วัน มันจะฆ่าตัวตายเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายต่อร่างกายมากเกินไป ถ้านี่ยังไม่เพียงพอต่อการหยุดผู้บุกรุก มันสมองของระบบภูมิคุ้มกันจะเริ่มทำงาน เดนไดรท์เซลล์ตอบรับสัญญาณของทหาร และเริ่มเก็บตัวอย่างของศัตรู พวกมันทำลายศัตรูเป็นชิ้นๆ และนำชิ้นส่วนเหล่านั้นไว้ที่ผิวนอกสุดของมัน
ถึงตอนนี้เดนไดรท์ต้องตัดสินใจว่าจะทำอะไรสักอย่าง ควรจะเรียกกองกำลังแอนตี้ไวรัส ที่กำจัดเซลล์ที่ติดเชื้อ หรือกองทัพทหารนักฆ่าแบคทีเรียดี? ในกรณีนี้ กองกำลังต่อต้านแบคทีเรียเป็นทางเลือกที่ถูกต้อง มันเดินทางไปที่ต่อมน้ำเหลืองที่ใกล้ที่สุด ใช้เวลาประมาณ 1 วัน ในนี้ เซลล์ทีเฮลเปอร์และคิลเลอร์กว่าพันล้านตัวรอที่จะถูกกระตุ้นอยู่ เมื่อเซลล์ทีเกิด พวกมันผ่านกระบวนการฝึกที่ซับซ้อนและยากลำบาก มีเพียง 1/4 ที่รอดมาได้ เซลล์ที่รอดมาได้จะมีการปรับแต่งพิเศษไว้ เดนไดรท์เซลล์จะทำหน้าที่หาเซลล์ทีที่ถูกปรับแต่งพิเศษอย่างที่ถูกต้อง เดนไดรท์หาเซลล์ทีที่มีส่วนประกอบของผู้บุกรุก ที่ตัวมันนำมาไว้ที่เยื่อหุ้มเซลล์ เมื่อมันหาพบ กระบวนการลูกโซ่ก็เกิดขึ้น เซลล์ทีเฮลเปอร์เริ่มทำงาน และเพิ่มจำนวนเป็นพันๆตัว
บางส่วนกลายเป็นเซลล์ทีเมมโมรี่ ที่จะอยู่ในต่อมน้ำเหลืองและทำให้คุณมีภูมิคุ้มกันต่อผู้บุกรุกรายนี้ต่อไป บางส่วนเดินทางสู่สนามรบ และส่วนที่สามเดินทางเข้าสู่ศูนย์กลางของต่อมน้ำเหลือง เพื่อเปิดโรงงานผลิตอาวุธอันทรงพลัง เช่นเดียวกันกับเซลล์ที พวกมันเกิดมาพร้อมการปรับแต่งพิเศษ เมื่อเซลล์บี และเซลล์ทีที่มีการปรับแต่งเหมือนกันพบกัน หายนะของผู้บุกรุกก็เกิดขึ้น เซลล์บีแบ่งตัวด้วยความรวดเร็ว และสร้างอาวุธเล็กๆเป็นล้านๆตัว พวกมันทำงานหนัก และจะเหนื่อยตายอย่างรวดเร็ว เซลล์ทีเฮลเปอร์มีบทบาทสำคัญอีกอย่าง คือการกระตุ้นโรงงานเหล่านี้ โดยบอกว่า: "อย่าพึ่งตายนะ เรายังต้องการนายอยู่ สู้ๆ!"
การที่โรงงานต้องตายเมื่อการติดเชื้อสิ้นสุดนั้น ก็เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้ร่างกายเปลืองพลังงานหรือทำร้ายตัวเองนั้น เอง ว่าแต่ เซลล์บีผลิตอะไรออกมาล่ะ? คุณน่าจะเคยได้ยินมันมาบ้างแล้ว แอนตี้บอดี้ โปรตีนเล็กๆ ที่ถูกสร้างให้เกาะบนพิ้นผิวของผู้บุกรุกแบบเฉพาะเจาะจง แอนดี้บอดี้มีหลายชนิด และมีหน้าที่แตกต่างกันออกไป เซลล์ทีเฮลเปอร์จะบอกพลาสม่าเซลล์ว่าชนิตไหนที่มันต้องการมากที่สุด เพื่อสู้กับผู้บุกรุกชนิตนี้ แอนตี้บอดี้ล้านๆตัวเข้าสู่กระแสเลือด และกระจายไปทั่วร่างกาย ณ บริเวณที่ติดเชื้อ สถานการณ์เลวร้ายมาก เหล่าผู้บุกรุกเพิ่มจำนวนหลายเท่า และเริ่มทำร้ายร่างกาย เซลล์ยามและทหารต่อสู้อย่างหนักหน่วงและสละชีพในสนามรบ
เซลล์ทีเฮลเปอร์ทำหน้าที่สนับสนุน โดยการสั่งให้พวกมันต่อสู้รุนแรงขึ้น และมีชีวิตให้นานขึ้น แต่ถ้าไม่มีการช่วยเหลือ พวกมันก็ไม่สามารถเอาชนะแบคทีเรียได้ แต่ตอนนี้ แนวป้องกันที่สองได้มาถึงแล้ว แอนดี้บอดี้นับพันล้าน ถล่มเข้าสู่สนามรบ และเข้าโจมตีผู้บุกรุก ทำให้ผู้บุกรุกทำงานต่อไม่ได้ หรือฆ่ามันทิ้ง พวกมันยังทำให้แบคทีเรียหยุดนิ่ง เป็นเป้านิ่งให้โจมตี อีกด้านของแอนตี้บอดี้ ถูกสร้างมาเพื่อต่อเข้ากับเซลล์นักฆ่า เพื่อให้ฆ่าศัตรูได้ง่ายขึ้น มาโครฟาจจะกินได้เก่งขึ้นมาก หากมีแอนตี้บอดี้ติดอยู่กับแบคทีเรีย ตอนนี้เกมเปลี่ยน การทำงานแบบเป็นทีมทำให้ภาวะติดเชื้อสิ้นสุด
ถึงจุดๆนี้ เซลล์มากกว่าล้านตัวตายลง ไม่ต้องเป็นห่วงไป เราสร้างมันใหม่ได้อย่างรวดเร็ว ในตอนนี้เซลล์คุ้มกันหมดประโยชน์ ถ้าไม่มีสัญญาณให้ทำงานต่อ พวกมันฆ่าตัวตาย เพื่อไม่ให้สิ้นเปลืองทรัพยากรไปมากกว่านี้ แต่บางส่วนยังคงทำงานอยู่ เซลล์เมมโมรี่ ถ้าศัตรูบุกเข้ามาได้อีกครั้ง พวกมันพร้อมที่จะฆ่าพวกมันก่อนที่คุณจะสังเกตเห็น นี่คือการอธิบายบางส่วนของระบบภูมิคุ้มกันแบบง่ายๆ คุณพอจะนึกออกไหมว่ามันซ้ำซ้อนเพียงใด เรายังไม่ได้กล่าวถึงกองกำลังอื่น หรือสารเคมีใดๆเลย ชีวิตมันช่างซับซ้อนนัก แต่ถ้าเรามีเวลาพอที่จะเข้าใจมัน คุณจะมีเรื่องให้สงสัยได้ไม่มีที่สิ้นสุด และชื่นชมความสวยงามที่ยิ่งใหญ่นี้
ที่มา Kurzgesagt – In a Nutshell Youtube Channel
